Thường thì chúng ta hay nhắc đến MỤN NỘI TIẾT, MỤN ĐẦU ĐEN, MỤN ẨN là nhiều nhất. Nhưng thực tế thì có tới 9 loại mụn phổ biến. Chúng ta nên nhận biết được loại mụn của mình để có phương pháp chữa trị chính xác nhất.
Trước tiên chúng ta đá qua nguyên nhân gây mụn chút đã nhỉ? Công thức hình thành mụn như sau:
TUYẾN BÃ NHỜN HOẠT ĐỘNG MẠNH ➤ DẦU THỪA + TẾ BÀO DA CHẾT ➤ NANG LÔNG BỊ TẮC ➤ MỤN HÌNH THÀNH + VI KHUẨN ➤ MỤN VIÊM.
Và sau đây là các dạng mụn thường gặp:
1. MỤN ĐẦU ĐEN:
- Đây là loại mụn phổ biến và dễ gặp nhất. Mụn đầu đen thường nằm trên bề mặt da, hình thành do hỗn hợp dầu nhờn thừa + bụi bẩn và tế bào chết trên mặt. Vì mụn đầu đen khiến lỗ chân lông mở to nên nó sẽ tiếp xúc với không khí, từ đó bị oxy hóa và đổi thành màu đen. Nhân mụn đầu đen thường là hạt cứng.
- Mụn đầu đen thường hình thành ở T-zone (đặc biệt là vùng mũi) và 2 bên má gần mũi. Mặc dù không gây quá mất thẩm mỹ nhưng nếu bạn để mặc cho mụn đầu đen hoành hành lâu ngày thì lỗ chân lông của bạn chắc chắn sẽ bị to ra.
- Đối phó với mụn đầu đen
Việc quan trọng nhất là: LÀM SẠCH. Vậy làm sạch bằng cách nào?
– Rửa mặt hàng ngày với sữa rửa mặt. Khi đi học, đi làm về phải dùng nước tẩy trang kể cả bạn có trang điểm hay không.
– Sử dụng máy rửa mặt hoặc pad rửa mặt, cái này quan trọng lắm đấy nhé các bạn đừng coi thường.
Với máy rửa mặt thì mình khuyến khích dùng máy Olay. Máy nhỏ gọn, cực dễ mang theo khi đi du lịch hoặc công tác, đầu cọ nhỏ dễ di chuyển và rửa sạch tại các vùng khóe mũi.... Đã thế máy lại cực bền, chạy pin nên 1 năm chỉ thay pin 2 lần, đầu cọ cũng dễ thay và rửa.
– Sử dụng mặt nạ bùn hoặc mặt nạ đất sét. Vâng, chính mặt nạ bùn/ đất sét sẽ hút hết dầu thừa và bụi bẩn từ sâu trong lỗ chân lông. Lỗ chân lông sạch sẽ, không bị bí tắc thì mụn đầu đen sẽ không có chỗ trú ngụ nữa.
2. MỤN ĐẦU TRẮNG:
Mụn đầu trắng cơ bản là giống mụn đầu đen. Điểm khác biệt duy nhất là mụn đầu trắng không làm lỗ chân lông mở mà nó chỉ làm tắc thôi, vì vậy nó không bị tiếp xúc với không khí, không bị oxy hóa nên không đổi màu.
Vì có nhiều điểm tương đồng nên các phương pháp chữa mụn đầu đen hoàn toàn có thể áp dụng cho mụn đầu trắng các bạn nhé.
3. SỢI BÃ NHỜN
- Thực ra sợi bã nhờn không được xếp vào dạng mụn, nhưng nhiều bạn thường không phân biệt được sợi bã nhờn và mụn ẩn nên cứ loay hoay mãi thôi.
- Sợi bã nhờn được hình thành bởi hỗn hợp vi khuẩn, lipid bã nhờn, và tế bào chết xung quanh nang lông. Thoạt nhìn thì sợi bã nhờn khá giống mụn đầu trắng. Nhưng sợi bã nhờn thường nhỏ li ti, hay mọc thành cụm và khi nặn ra thì nó là những sợi nhỏ, dài và trắng (chứ không có nhân cứng và ngắn như mụn đầu đen hay đầu trắng).
- Sợi bã nhờn thường gặp ở vùng cằm dưới môi và 2 bên rìa mũi. Nếu để da bình thường thì sẽ không thấy sợi bã nhờn, chỉ khi căng da lên mới thấy những đầu trắng li ti mọc cạnh nhau và đây chính là sợi bã nhờn (còn mụn ẩn cũng phải căng da ra mới nhìn thấy, nhưng sẽ không thấy đầu mụn nào hết). Sau khi sợi bã nhờn được lấy ra thì lỗ chân lông chứa sợi bã nhờn đó sẽ được lấp đầy theo đúng chu kì thay da.
4. MỤN SẨN (Papules):
Đây là loại mụn phát triển khi mụn đầu đen và đầu trắng bị viêm, tạo thành các nốt mụn đỏ hoặc hồng nhỏ trên da, thường không thấy đầu mụn. Đây là loại mụn rất nhạy cảm khi chạm vào. Nếu bạn nặn hoặc ép mụn sẽ làm tình trạng viêm nặng hơn và có thể dẫn đến sẹo. Nếu da có nhiều mụn sẩn thì khả năng các mụn viêm khác sẽ hình thành là rất cao.
5. MỤN MỦ (Pustules)
Dạng mụn này thì nhận diện quá dễ rồi. Mụn mủ là một bước phát triển mới của mụn sẩn. Đặc điểm nhận dạng là nhìn giống mụn đầu trắng với vòng đỏ bao quanh và bị sưng. Các vết sưng thường có nhiều mủ màu trắng hoặc vàng bên trong nên nhìn khá to.
Tuyệt đối không nặn và bóp cho đến khi đầu trắng xuất hiện rõ. Hơn nữa đây mới chỉ là giai đoạn mụn sắp chín, nếu nặn với bàn tay bẩn và không hết nhân thì sẽ làm viêm nhiễm nặng hơn, đồng thời làm viêm luôn cả các nông lang bên cạnh.
6. MỤN U (Nodules):
Nốt to, viêm và thấy cứng khi chạm vào. thường sẽ không thấy đầu mụn. Mụn u phát triển sâu bên trong da và thường gây đau. Mụn u mang tính chất nghiêm trọng hơn mụn mủ rất nhiều.
7. MỤN U NANG (Cysts):
Đây là dạng mụn nghiêm trọng nhất, bước tiến cuối cùng của các thể loại mụn. Mụn u nang rất lớn, hình thành theo từng ổ, chứa đầy đầy mủ sâu bên trong da nên khá mềm và nhìn giống những bóng nước. Cũng giống như mụn u, mụn u nang rất đau nếu chẳng may chạm phải. Nguy cơ để lại sẹo, thậm chí là sẹo rỗ rất cao. Những bạn bị mụn u nang nhất định phải đến khám da liễu chứ không nên tự chữa.
8. MỤN TRỨNG CÁ CỤM (CONGLOBATA):
Mụn Conglobata là loại mụn nặng nhất, bao gồm nhiều nốt viêm được kết nối dưới da với nhau tạo thành từng cụm. Ngoài mặt ra thì nó có thể hình thành ở cổ, ngực, cánh tay và mông và thường để lại sẹo. Đây là loại mụn trứng cá là phổ biến hơn ở nam giới và đôi khi hình thành do sử dụng Steroid hoặc Testosterone. Đối với loại mụn này thì chắc chắn các bạn phải được điểu trị bởi bác sĩ da liễu nhé.
9. MỤN MECHANICA (HAY CÒN GỌI LÀ MỤN THỂ THAO):
Đây là một dạng mụn gây ra bởi sự kết hợp của nhiệt độ, sự ma sát và tắc nghẽn, thường là kết quả của việc đội mũ bảo hiểm hoặc các dạng mũ khi chơi thể thao. Mụn này hình thành nhiều ở trên trán gần chân tóc, quanh quai hàm, cằm và thậm chí ở lưng. Vì loại mụn này thường thấy ở các vận động viên – những người thường đổ mồ hôi nhiều dưới các lớp mũ bảo hộ nên nó còn được gọi là mụn thể thao. Một thủ phạm khác gây ra mụn Mechanica là khi bạn mặc quần áo quá chật, khi đeo dây ba lô hoặc khi đeo băng đầu quá lâu.
Ngoài ra còn có 3 loại mụn khác cực dễ nhận diện nên Bé Đậu không cho ảnh vào đây nữa.
- Mụn phát ban, mụn dị ứng: những loại mụn này dễ nhận diện lắm, nó chỉ mẩn đỏ lên thôi chứ không có nhân, không đau không sưng gì hết, đôi khi có nước bên trong.
- Mụn nội tiết: là tổng hợp của tất cả các loại mụn bên trên, chứ nó không phải chính xác 1 loại mụn nào cả. Chúng ta có thể nhận dạng mụn nội tiết qua vị trí mụn và chu kì mụn quay lại. Thường mụn nội tiết sẽ mọc đầu tiên ở quanh miệng, cằm và quai hàm, sau đó sẽ đến giữa trán và lan ra các vị trí khác. Các bạn có thể tham khảo bài viết về mụn nội tiết tại đây.
- Mụn ẩn: đúng như tên gọi của nó, mụn này ẩn sâu dưới da, không thấy đầu mụn, bạn chỉ biết đến sự xuất hiện của nó khi căng da lên hoặc dùng máy móc để soi da. Dạng này thường ở dưới da lâu hơn các loại mụn khác, chân khá sâu nên tuyệt đối không tự nặn vì nếu không nặn hết chân sẽ khiến tình trạng mụn càng thêm tồi tệ, có thể sẽ làm nó phát triển thành mụn mủ, mụn u. Khi mụn ẩn càng ở dưới da lâu bao nhiêu thì sẹo rỗ càng dễ hình thành bấy nhiêu.
CÁCH CHỮA TRỊ CƠ BẢN
- Các loại mụn 1, 2, 3, 9 thì cách chữa trị tốt nhất là luôn giữ cho da sạch sẽ, khô thoáng là được, chưa cần uống TPCN hay các loại vitamin trị mụn. Hãy đầu tư vào các sản phẩm làm sạch sâu. Tuy nhiên, chú ý là không nên lạm dụng các loại tẩy da chết hay mặt nạ bùn vì có thể sẽ khiến da trở nên khô hơn các bạn nhé.
- Trong 9 loại mụn trên thì mụn 6, 7, 8 là những dạng mụn nặng nhất, sẽ để lại tổn thương khá nặng và có thể vĩnh viễn cho da. Vì vậy khi bạn thấy các triệu chứng của mụn 6, 7, 8 thì tốt nhất nên đi gặp các chuyên gia da liễu uy tín để được tư vấn. Nếu ở Hà Nội thì các bạn không nên vào Viện Da liễu vì ở đấy tất cả các loại mụn sẽ đều được kê cho uống Iso (thuốc trị mụn cực mạnh và có tác động xấu đến sức khỏe).
Thường thì các loại mụn 5, 6, 7, 8 sẽ được chữa trị bằng thông qua cả 2 phương pháp Uống (Kẽm, Omega 3, tinh dầu hoa anh thảo) và thuốc bôi ngoài.
Đúng là có bệnh thì vái tứ phương. Khi bị mụn bạn rất nóng lòng muốn làm sao cho nó nhanh biến mất vĩnh viễn nên tìm đủ mọi cách để chữa, mua mọi sản phẩm để dùng. Nhưng nếu không tìm ra nguyên nhân chính xác gây nên mụn, không biết chính xác mụn của mình thuộc loại gì thì bạn không thể loại bỏ nó hoàn toàn được. Vậy nên trước hết bạn hãy xem những nguyên nhân gây mụn để xác định mình bị mụn do đâu, sau đó xác định loại mụn rồi mới tìm cách chữa trị thích hợp nhé!
