Sạm nám da chính là kẻ thù của phái đẹp khi bước vào độ tuổi 30. Để có thể lựa chọn sản phẩm điều trị nám da hiệu quả, bạn cần xác định được những thành phần trị nám được kiểm chứng.
Nguyên nhân hình thành nám từ bên trong
Nám da hình thành do sắc tố melanin tích tụ dưới các lớp tế bào mà biểu hiện lên bề mặt bằng các vết sạm đen, đốm nâu, tàn nhang. Khi da tiếp xúc với tia UV từ ánh nắng mặt trời, các tế bào tạo hắc tố melanin sẽ được kích hoạt để tăng sinh nhiều, nhằm bảo vệ da khỏi tác hại. Melanin sản sinh sẽ hấp thụ và chuyển hóa ánh nắng thành nhiệt để giúp lọc gốc tự do và ngăn ngừa khối u, bảo vệ và làm lành các vết thương, viêm sưng da. Cũng chính vì vậy sau điều trị laser, lăn kim, lột tẩy chị em rất dễ bị nám da vì tăng sắc tố sau viêm.
Ngoài tia UV, còn có nhiều nguyên nhân kích thích sản sinh melanin gây ra nám như: rối loạn nội tiết, stress kéo dài, dùng mỹ phẩm có hóa chất lột tẩy bào mòn, tẩy trắng da,…
Do đó, điều trị nám thông thường chị em phải kết hợp thêm với nhiều cách để hạn chế các tác nhân xung quanh đó, giúp quá trình trị nám được diễn ra tốt hơn, nám nhanh đào thải hơn.
Những thành phần điều trị nám da hiệu quả nhất hiện nay
1. Hydroquinone
Thành phần hóa học giúp sáng da Hydroquinone được sử dụng nhiều nhất trong các sản phẩm làm trắng da và trị thâm nám. Cơ chế hoạt động của Hydroquinone có chức năng “tiêu diệt” cũng như ức chế các tế bào sản sinh hắc sắc tố melanin. Chúng có tác dụng rõ rệt và nhanh chóng, đặc biệt là trong trường hợp điều trị các đốm nám da và tàn nhang, thâm mụn…
Các chuyên gia có lời khuyên rằng bạn chỉ nên sử dụng Hydroquinone trong thời gian ngắn, không quá 6 tháng điều trị. Hydroquinone với nồng độ 2-4% được xem là an toàn trong việc cải thiện vết nám, tàn nhang cho mọi phái đẹp. Nếu sử dụng hợp chất này ở nồng độ cao trong thời gian dài sẽ có nguy cơ phát triển tác dụng phụ gọi là mất sắc tố da (sắc tố da xám xanh).
Trong trường hợp bạn không sử dụng Hydroquinone đúng nồng độ, không phù hợp với khả năng chịu đựng của da sẽ gây ra các vấn đề mất sắc tố. Vì thế mà nhiều người e ngại việc sử dụng thành phần này. Hiện nay có rất nhiều thành phần khác điều trị nám hiệu quả, không có tác dụng phụ như Hydroquinone giúp bạn trì làn da khỏe mạnh và tươi trẻ.
2. Axit azelaic
Axit azelaic là một axit tự nhiên được sử dụng để điều trị mụn trứng cá nhưng vì hiệu quả của tyrosinase mà nó cũng đã được dùng làm thành phần trong điều trị nám và tàn nhang. Nó có tác dụng ức chế các sắc tố dư thừa trong da nám. Axit azelaic không có tác dụng gây mất sắc tố trên da bình thường có màu mà chọn lọc trên sắc tố bất thường. Nồng độ hiệu quả nhất để sử dụng là 20%.
Axit azelaic cũng đem lại hiệu quả như hydroquinone nhưng không có tác dụng phụ. Tuy nhiên, nó vẫn có thể mang đến một vài nguy cơ cho da như đỏ nhẹ và nổi nốt.
3. Axit kojic
Kojic Acid là một hợp chất tự nhiên có nguồn gốc từ nấm và quá trình lên men gạo. Đây được mệnh danh là người hùng trong việc điều trị nám da và tàn nhang. Kojic Acid được phát hiện và đưa vào sử dụng phổ biến trong công cuộc thẩm mỹ làm trắng.
Cơ chế hoạt động của Kojic Acid là ức chế sản xuất melanin và thẩm thấu vào tầng thượng bì để làm sáng da. Nói cách khác, hoạt chất này giúp ngăn chặn một loại enzyme đóng vai trò quan trọng trong việc sản sinh melanin, ức chế hình thành sắc tố da và ngăn chặn nám da hình thành từ bên trong. Kojic Acid hoạt động tương tự như hợp chất hóa học Hydroquinone. Vì thế, một trong những lý do nhiều phái đẹp “ấn tượng” với Kojic Acid vì nó an toàn, hiệu quả và không gây ra các tác dụng muôn không mong muốn đến sức khỏe như Hydroquinone.
Nồng độ sử dụng axit này dao động trong khoảng từ 1–4 %. Tác dụng không mong muốn có thể gặp phải thường là viêm da hoặc ban đỏ.
4. Retinoids (Vitamin A)
Retinoids đầu tiên được sử dụng kết hợp với Hydroquinone để làm tăng hiệu quả trị nám nhưng sau đó được công nhận bởi tác dụng riêng của nó. Retinoids khi bôi lên da sẽ sớm chuyển hóa thành Retinoic acid và chất này làm giảm hoạt động tyrosinase ngăn chặn sắc tố do tia UVB gây ra nên bên cạnh các tác dụng về trị mụn và chống lão hóa, Retinoids cũng được sử dụng như một liệu pháp trị các bệnh tăng sắc tố da như nám.
Retinoids gây kích ứng khá mạnh nên được khuyên dùng bắt đầu với nồng độ thấp nhất và lượng dùng thấp nhất để giảm tối đa kích ứng trước khi sử dụng thường xuyên. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để biết bạn cần bắt đầu sử dụng Retinoids ở nồng độ nào và khi nào cần nâng nồng độ lên để tạo kết quả tốt cho quá trình điều trị.
Các kích ứng có thể có là sưng đỏ, khô da, bong tróc da. Vì ánh mặt trời có thể làm bất hoạt Retinoids mà chúng ta chỉ nên dùng vào buổi tối và sử dụng kem chống nắng vào ban ngày trong suốt thời gian sử dụng Retinoids để tránh tác dụng phụ cháy nắng.
Đọc thêm: Chi tiết cách sử dụng Retinol cho người mới bắt đầu
5. Tretinoin
Tretinoin thuộc họ retinoid. Hợp chất này mang lại hiệu quả trong việc điều trị nám vì nó làm tăng lượng tế bào trong da, dẫn đến sự phai dần của nám da theo thời gian hay còn gọi là da tự đổi mới. Nồng độ khuyến khích để trị nám là 0,025-1%. Tác dụng không mong muốn hay gặp phải khi sử dụng là nổi ban đỏ, ngứa, rát, khô, đóng vảy trên da.
Viêm có thể dẫn tới thâm da, đặc biệt hay xảy ra với làn da tối màu. Khi điều trị bằng thành phần này, tốt nhất bạn hãy sử dụng kem chống nắng.
6. Axit glycolic
Axit glycolic là một axit tự nhiên từ trái cây có tác dụng tái cấu trúc biểu bì và đẩy mạnh quá trình tróc da, giúp phân tán sắc tố rất nhanh. Hiệu quả sử dụng dao động trong nồng độ 5-10%. Khi sử dụng, nếu da quá mẫn cảm có thể bị kích ứng nhẹ. Bạn có thể xử lý bằng cách tạm ngừng sử dụng hoặc bôi kem giữ ẩm.
7. Arbutin
Arbutin là hoạt chất tương đối an toàn và thường được chiết xuất từ cây việt quất, lê… Nó cũng được cho rằng ít nhạy cảm với ánh nắng mặt trời vì vậy hứa hẹn là chất thay thế cho hydroquinone mà ít gây độc hơn.
Hoạt chất trị nám Arbutin cản trở hoạt động của enzyme tyrosine từ đó ức chế sản xuất và hình thành melanin từ đó làm sáng da tổng thể hoặc điều trị các rối loạn tăng sắc tố da như nám khi kết hợp với các hoạt chất làm sáng da khá như acid kojic, vitamin C hoặc niacinamide.
Trong một nghiên cứu với sự tham gia của 80 người bị nám trong vòng 1 tháng, các nhà khoa học đã so sánh hiệu quả của alpha-arbutin với hydroquinone và axit kojic. Họ nhận thấy rằng tác dụng bôi alpha-arbutin làm tăng độ sáng của da 60% so với hydroquinone, và 25% so với axit kojic.
Các nghiên cứu cho rằng 7% Arbutin là nồng độ lý tưởng để sử dụng điều trị nám và tùy thuộc vào tình trạng nám mà kết quả có thể nhìn thấy sớm nhất sau 4 tuần điều trị.
Do nguồn gốc chiết xuất từ thực vật nên arbutin được cho là khá an toàn và ít gây tác dụng phụ. Có thể có hiện tượng châm chích nhẹ và ửng đỏ da.
8. Vitamin C
Vitamin C – thành phần sáng da không thể bỏ lỡ, mang lại hiệu quả đáng kể trong chăm sóc da. Vitamin C hỗ trợ hiệu quả trong việc làm sáng da. Từ đó, tăng cường phản ứng rào cản và quá trình tái tạo phục hồi. Vitamin C nhanh chóng giúp làn da tăng kháng thể, tạo nền tảng chống chịu ánh nắng mặt trời tốt hơn cùng với kem chống nắng. Mặc dù Vitamin C ở dạng nào thì vẫn phát huy được công dụng tiềm ẩn của nó, đánh thức vẻ tươi trẻ của làn da.
Đọc thêm: Các dạng vitamin C tốt nhất cho da
9. Niacinamide
Hoạt chất Niacinamide là dẫn xuất của vitamin B3 và khá an toàn, lành tính. Các nhà khoa học chỉ ra rằng Niacinamide không làm ảnh hưởng đến hoạt động của tyrosine nhưng nó làm giảm sắc tố thông qua việc ngăn chặn các melanin di chuyển đến lớp da phía trên cùng, làm hạn chế sự xuất hiện của các vết thâm nám. Nói cách khác Niacinamide ngăn chặn sự tích tụ melanin tại lớp biểu bì làm da sẫm màu.
Ngoài ra, Niacinamide còn có chức năng dưỡng ẩm, chống oxy hóa và bảo vệ cho làn da của bạn khỏi những tác động xấu từ môi trường bên ngoài. Các nghiên cứu lâm sàng chỉ ra rằng sử dụng hoạt chất trị nám Niacinamide 4-5% trong vòng 8 tuần làm giảm lượng hắc sắc tố đáng kể, cho hiệu quả điều trị tương đương Hydroquinone mà không có tác dụng phụ.
Đọc thêm: Tác dụng của Vitamin B3 trong việc làm trắng da, trị mụn
10. Các dẫn xuất của cam thảo điều trị nám
Có nguồn gốc từ rễ cây Glycyrrihia glabra, chiết xuất cam thảo thường được sử dụng nhiều trong y học cổ truyền Trung Hoa. Thành phần chính kỵ nước trong cam thảo là glabridin có khả năng ngăn ngừa sạm da do UVB và ức chế hoạt động của tyrosinase,từ đó làm giảm sản xuất melanin – nguyên nhân gây nám sạm da. Ngoài ra, trong chiết xuất cam thảo còn chứa liquiritin và isoliquertin, liquiritin là flavonoid chứa đường có tác dụng phân tán melanin và làm sáng da. Một số dẫn xuất của cam thảo bao gồm:
- Glabridin
Được chiết xuất từ rễ của cây cam thảo hoạt động bằng cách ngăn ngừa sạm da do UVB và tyrosinase mà không ảnh hưởng đến sự tổng hợp DNA. Glabridin nồng độ 10-40% được cho là nồng độ an toàn mang lại hiệu quả trị nám trông thấy sau 8 tuần điều trị
- Liquiritin
Một thành phần flavonoid của cam thảo, có nhiều đặc tính bao gồm phân tán melanin, giảm viêm và làm sáng da. 4% Liquiritin trong 8 tuần điều trị được chứng minh là nồng độ an toàn cho hiệu quả trị nám tương đương Hydroquinone 2% .
Do nguồn gốc từ thực vật nên khả năng kích ứng của 2 hoạt chất này hầu như là rất thấp.
Lưu ý trong quá trình sử dụng các hoạt chất trị nám:
Việc sử dụng các hoạt chất điều trị nám kể trên trong thời gian dài được cho là khiến da bạn nhạy cảm hơn với ánh nắng nên chú ý việc bảo vệ da bạn bằng kem chống nắng và quần áo che nắng trong suốt quá trình điều trị.
Đọc thêm: Trị nám da với các sản phẩm chăm sóc trong và ngoài da
