Tại sao mỗi khi ăn nhiều nhãn, vải, sầu riêng, ngày hôm sau chúng ta thường thấy nguy cơ mụn nổi lên rất cao? Cùng nghiên cứu các thực phẩm, thức ăn có tác động gì đến mụn để từ đó điều chỉnh chế độ ăn uống cho phù hợp các bạn nhé.
Người bị mụn không nên ăn gì?
1. Uống sữa nổi mụn
Uống sữa là một nguyên nhân gây mụn vì một số thành phần có trong sữa sẽ kích thích cơ thể sản xuất nhiều hormone insulin-like growth factor 1 (IGF-1). Ngoài ra, có những loại sữa chứa hormone progesterone. Hormone này do bò mẹ mang thai sản xuất ra và tiết vào trong sữa. Cả 2 hormone này sau đó kích thích tuyến bã nhờn (sebaceous gland) phát triển mạnh hơn, làm cho da mặt nhờn. Từ đó làm cho tế bào da chết bong tróc ra không hết được, một phần bị dính lại trên da mặt, gây bít tắc lỗ chân lông (hair follicle), vì vậy mà gây mụn. Theo nghiên cứu, trẻ em và người lớn ở độ tuổi 7 - 30 sử dụng sữa, phô mai và sữa chua bất kể tần suất hoặc số lượng sẽ có nguy cơ bị mụn do nội tiết tố cao hơn khoảng 16% so với người không dùng.
Trong các loại sữa, thì sữa gầy (skim milk) là gây mụn nhiều nhất. Có sự khác biệt như vậy là vì sữa gầy chứa ít hormone estrogen hơn so các loại sữa khác. Mà estrogen là một hormone có tác dụng trị mụn.
Ngoài ra, nhà sản xuất đôi khi lại cho thêm một số loại protein (ví dụ α-lactoalbumin) vào sữa để tăng dinh dưỡng. Nhưng đây lại là một protein gây mụn.
Tương tự, nghiên cứu chỉ ra rằng tiêu thụ đạm whey - một loại protein có nguồn gốc từ sữa, có thể liên quan đến mụn trứng cá. Để tránh bị mụn do nội tiết tố, nên thử tránh uống sữa, dùng các sản phẩm từ sữa động vật và whey protein.
2. Thực phẩm có hàm lượng đường và tinh bột cao (High Glycemic Load) dễ nổi mụn
Lượng đường dung nạp quá nhiều vào cơ thể không chỉ làm suy giảm hệ miễn dịch, rối loạn hệ tiêu hóa, nội tiết mà còn là tác nhân phá hủy các collagen dưới da, đẩy nhanh quá trình lão hóa. Quan trọng hơn cả, đường chính là nguồn thực phẩm vỗ béo vi khuẩn hình thành mụn.
Một số nghiên cứu cho thấy người theo chế độ ăn ít tinh bột (GI) và giàu protein đã cải thiện đáng kể tình trạng mụn trứng cá. Hơn nữa, mụn trứng cá thường phổ biến ở các nước theo chế độ ăn GI cao với thực phẩm có đường, hiếm khi xảy ra ở nơi có chế độ ăn truyền thống, không bao gồm đường hoặc thực phẩm tinh chế.
Do đó, cắt bỏ thực phẩm và đồ uống có đường, cũng như carbs tinh chế có thể giúp cải thiện các triệu chứng mụn trứng cá.
Dưới đây là các loại thực phẩm có hàm lượng đường cao:
Cơm trắng
Bún, phở
Bánh mì
Xôi
Khi đi vào cơ thể, các thức ăn này sẽ làm tăng lượng đường trong máu (glycemia). Nhưng tuyến tụy (pancreatic gland) sẽ tạo ra nhiều hormone insulin để ổn định lại lượng đường huyết này.
Insulin rất quan trọng với cơ thể, nhưng nếu quá nhiều thì lại làm:
Tuyến bã nhờn trên da mặt tăng hoạt động
Kích thích cơ thể sản xuất nhiều hormone IGF-1
Kích thích cơ thể sản xuất nhiều hormone androgen
Vì vậy mà gây mụn.
Giải pháp rất đơn giản, bạn chỉ cần: Giảm hàm lượng các loại thức ăn này xuống. Thay vào đó, bổ sung: rau xanh, củ quả, trái cây, dùng gạo lứt thay thế cho gạo trắng
3. Đồ ăn vặt, bánh kẹo, thức ăn nhanh
Ăn mì omachi có nổi mụn không?
Thức ăn nhanh khiến cơ thể sản xuất ra nhiều hormone IGF-1. Ngoài ra, các loại thực phẩm này cũng gây rối loạn thành phần acid béo trong chất bã nhờn trên da mặt, tạo điều kiện để vi khuẩn P. acnes phát triển và gây mụn. Cụ thể đó là:
Các loại bánh, snack, kẹo
Mì tôm
Gà rán
Hamburger
Đồ ăn vặt, thức ăn nhanh
Thực phẩm có GI cao, chẳng hạn như soda, bánh mì trắng, kẹo, ngũ cốc có đường và kem lạnh, gây biến động mạnh lượng đường trong máu và có thể làm trầm trọng thêm mụn trứng cá. Ăn món có nhiều đường cũng làm tăng mức độ insulin - hormone đưa đường ra khỏi máu và vào các tế bào để làm năng lượng. Điều này kích thích giải phóng các hormone khác, chẳng hạn như IGF-1. Sự gia tăng hormone tiếp tục làm dày lớp sừng và tăng sản xuất bã nhờn dư thừa, có thể làm cho mụn trứng cá trở nên tồi tệ hơn.
4. Thức ăn chứa nhiều dầu mỡ
Dầu mỡ không chỉ khiến bạn mất đi eo chuẩn dáng xinh, nguy cơ tiến gần đến các căn bệnh nguy hiểm như tim mạch, mỡ trong máu, ung thư, đau dạ dày,... mà còn là nguyên nhân khiến mụn hình thành nhanh chóng. Chúng không chỉ kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh mà còn làm bít tắc lỗ chân lông, làm rối loạn thành phần các acid béo trên da mặt, tạo môi trường trú ẩn cho vi khuẩn gây mụn P. acnes phát triển. Kết quả là da mặt bạn nổi nhiều mụn hơn, đặc biệt là mụn viêm đỏ.
Các loại thực phẩm tốt cho da mụn
Những thực phẩm dưới đây không những tốt cho da mụn, mà còn tốt cho sức khỏe của bạn nữa.
1. Thực phẩm có lượng đường thấp tốt cho da mụn
Trong 1 nghiên cứu được đăng trên tạp chí Da Liễu Hoa Kỳ Journal of the American Academy of Dermatology, những thực phẩm có: chỉ số đường huyết thấp và chỉ số hấp thụ tinh bột thấp có tác dụng giảm tình trạng mụn và giảm cân:
Gạo lứt
Các loại đậu nành
Đậu đen
Đậu đỏ
Giải pháp cũng đơn giản: bạn hãy ăn gạo lứt thay cho gạo trắng, ngoài ra, hãy bổ sung thêm các loại đậu khi nấu cơm.
2. Cá (Trứng cá, dầu cá)
Cá có chứa các chất: Acid béo omega 3, chất chống oxy hóa (antioxidants), các vitamin… có tác dụng hỗ trợ trị mụn. Và đây là các loại cá mà bạn nên bổ sung:
Cá hồi
Cá ngừ
Cá trê
Cá rô
Thực tế cũng có một số nghiên cứu y khoa cho thấy dầu cá có tác dụng trị mụn.
3. Các loại hạt tốt cho da mụn
Các nghiên cứu y khoa nhận thấy bên trong các loại hạt chứa:
Thành phần acid béo
Chất chống oxy hóa
Protein
Nên có thể sẽ giúp hỗ trợ điều trị mụn. Và đây là các loại hạt bạn có thể mua:
Đậu phộng
Đậu nành
Đậu đỏ
4. Ăn những trái cây tốt cho da mụn
Đối với những loại trái cây có chứa nhiều đường, đặc biệt là đường ở dạng lỏng dễ hấp thụ (ví dụ như nhãn, vải, sầu riêng…), bạn nên tránh vì nó có thể gây mụn thông qua việc khiến cơ thể sản xuất ra nhiều hormone insulin, IGF-1.
Ngoài những loại này, bạn có thể thoải mái ăn trái cây mà không hề sợ gây mụn. Và điều chắc chắn là trái cây sẽ mang lại nhiều vitamin, khoáng chất có lợi cho cơ thể. Ăn nhiều hoa quả và rau cải tự nhiên có thể giúp làm giảm tình trạng mụn trứng cá. Rau củ quả có nhiều beta-carotene, giúp giảm bớt bã nhờn và chống viêm một cách tự nhiên. Những loại rau có màu xanh đậm rất tốt trong việc loại bỏ các tạp chất trong cơ thể, giúp bạn có làn da mịn màng hơn.
5. Uống vitamin trị mụn
Vitamin A trị mụn
Vitamin A đóng vai trò quyết định rất lớn trong việc duy trì sức khỏe và độ tuổi làn da. Nguyên nhân hình thành mụn chủ yếu xuất phát từ việc tích tụ nhiều tế bào chết trên da, tuyến bã nhờn hoạt động gây tắc nghẽn lỗ chân lông. Vitamin A sẽ đóng vai trò kháng khuẩn, chống oxy hóa, kích thích sản sinh collagen và tăng độ liên kết của các tế bào da. Vì vậy, không chỉ là thành phần hỗ trợ ngăn chặn mụn, vitamin A còn giúp trẻ hóa làn da, làm chậm tiến trình lão hóa.
Bổ sung vitamin A cho cơ thể và làn da bằng các thực phẩm:
- Động vật: Thịt, cá, trứng, sữa, gan
- Thực vật: Rau củ, đậu, trái cây có màu xanh, đỏ, vàng như cà rốt, cà chua, bí đỏ, rau cải xanh, gấc,...
Vitamin C trị mụn
Vitamin C là một trong những chất dinh dưỡng chống oxy hóa, chống lại các gốc tự do, ngăn ngừa sự lão hóa, duy trì làn da tươi trẻ, khỏe mạnh, đồng thời phục hồi hư tổn của các mô và biểu bì sau quá trình điều trị mụn. Cơ thể không được cung cấp đầy đủ vitamin C có thể khiến làn da khô, sần sùi. Những loại trái cây, rau củ chứa nhiều vitamin C thường có màu đỏ, hoặc các loại ổi, ớt chuông, đậu, khoai lang,...
Vitamin B2, B3, B5, B6: Cải thiện tình trạng da hư tổn do mụn
Vitamin B2 giúp cải thiện tình trạng của các tế bào da và thường có trong các loại thực phẩm như gan động vật, thịt, trứng, sữa, các loại hạt, nấm, bánh mì, bơ, chuối.
Vitamin B3 có tác dụng bảo vệ làn da khỏi ánh nắng mặt trời và tham gia vào quá trình trao đổi chất béo, chất đạm của cơ thể. Những làn da thiếu vitamin B3 thường kém đàn hồi, dễ viêm sưng, tấy đỏ. Các thực phẩm chứa nhiều vitamin B3: gan, thịt gà, ớt, sữa, cá hồi và cá ngừ.
Vitamin B5 giúp duy trì sức khỏe và độ tươi trẻ của làn da, tạo lớp da non, đẩy nhanh quá trình chữa lành vết thương. Loại vitamin này có nhiều trong thịt, trứng, rau xanh.
Vitamin B6 có tác dụng điều chỉnh quá trình tiết bã nhờn của làn da. Khi thiếu hụt loại vitamin này da thường bị dầu, thậm chí viêm da tiết bã. Vitamin B6 có nhiều trong thịt bò, thịt gà, gan, bột mì, sữa và các loại hạt.
Omega 3 giảm kích ứng, chống viêm
Omega 3 là loại acid mà cơ thể không thể tự tổng hợp, chính vì vậy, cách duy nhất là cung cấp thông qua chế độ dinh dưỡng hàng ngày. Omega 3 có tác dụng giảm kích ứng, chống viêm rất tốt.
Thực phẩm giàu axit béo Omega-3
Các loại cá như cá thu, cá trích, cá mòi và cá hồi
dầu gan cá
con hàu
Trứng cá muối
Hạt lanh
Quả óc chó
Hạt chia
Đậu nành
Các sản phẩm từ sữa và thịt được cho ăn cỏ
Kẽm ngăn ngừa và trị mụn
Các nghiên cứu cho thấy rằng, ăn thực phẩm chứa nhiều kẽm rất hữu ích trong việc ngăn ngừa và điều trị mụn trứng cá. Đồng thời, kẽm còn là một khoáng chất thiết yếu trong việc phát triển da, giúp điều chỉnh quá trình trao đổi chất và hormone của cơ thể. Các nhà nghiên cứu cho rằng việc tăng lượng kẽm trong chế độ ăn lên 40mg mỗi ngày sẽ giúp ngăn ngừa mụn trứng cá. Các loại thực phẩm giàu kẽm mà bạn nên bổ sung vào chế độ ăn hàng ngày là hạt bí ngô, hạt điều, thịt bò, đậu lăng, gà tây, hải sản như hàu và cua.
6. Bổ sung Probiotic vào chế độ ăn cho người bị mụn
Một số người bị mụn trứng cá là do có axit trong dạ dày dẫn đến sự mất cân bằng của vi khuẩn. Vì vậy, bạn hãy thử sử dụng lợi khuẩn Probiotics để tìm lại sự cân bằng trong đường ruột. Probiotics là những vi khuẩn hoặc nấm men có lợi giúp giảm viêm và ngăn ngừa mụn phát triển. Bạn có thể tăng lượng Probiotics trong cơ thể bằng cách ăn các loại thực phẩm như sữa chua, socola đen, súp miso, dưa chua…
Cuối cùng, bạn cũng đừng quên uống đủ nước chính là chìa khóa để làn da luôn mịn màng, căng sáng, sạch mụn.
Viên uống Zinc for acne giảm mụn đến 55% trong 6 tuần
Một cứu tinh khác cho làn da mụn giúp bạn tiết kiệm thời gian nhưng vẫn mang lại hiệu quả giảm mụn tối ưu chính là Viên uống Zinc for acne. Chứng minh lâm sàng cho thấy mọi người đã giảm đến 55% mụn chỉ trong 6 tuần khi kết hợp Zinc for acne với Tinh dầu hoa anh thảo. Sản phẩm Zinc for acne của hãng Puritans Pride do Mỹ sản xuất với công thức độc quyền đã được cấp bằng sáng chế về ngừa mụn bằng cách kết hợp các dưỡng chất như Vitamin A, Kẽm, Vitamin C, B6, giúp đào thải độc tố, loại bỏ mụn hiệu quả, tái xây dựng tế bào da khỏe mạnh.
Ngoài ra, sản phẩm còn giúp ổn định lại chu kỳ tái tạo tế bào, ngăn ngừa việc tắc nghẽn ở lỗ chân lông, đồng thời tạo hàng rào vững chắc ngăn không cho vi khuẩn tấn công lên bề mặt da gây mụn, bảo vệ da từ bên trong và giảm thiểu quá trình lão hóa do tác hại từ môi trường.
Tất nhiên có nhiều yếu tố góp phần gây nên tình trạng mụn trứng cá và chế độ ăn cho người bị mụn chỉ là một trong số đó. Vì vậy, thực sự không thể ăn gì để hết mụn ngay lập tức mà bạn vẫn phải kết hợp cùng lối sống lành mạnh, sinh hoạt điều độ và chăm sóc, vệ sinh da mỗi ngày. Chúc bạn sớm có làn da khỏe đẹp!
